Onlangs hoorde ik van mijn beste vriend dat hij ernstig ziek is en dat hij bezig is om zijn testament te herzien. Hij heeft aangegeven dat hij mij graag als executeur in zijn testament wil benoemen. Nu wil ik dat graag voor hem doen, maar ik vroeg me af wat dit eigenlijk precies in houdt en of hier nog risico’s aan zijn verbonden. Kunt u mij hierover informeren?
Allereerst wil ik u adviseren om aan uw vriend te vragen of u mee kan gaan naar de notaris. U bent daardoor goed op de hoogte van de bepalingen in het testament en de notaris kan u bovendien verder informeren.
In het kort beantwoord ik hieronder alvast uw vraag:
De taken van de executeur zijn in boek 4 van het Burgerlijk Wetboek opgenomen. Zo heeft de executeur tot taak de goederen van de nalatenschap te beheren en de schulden te voldoen. Ook is hij bevoegd tot vertegenwoordiging van de erfgenamen. Als dat nodig mocht zijn, mag hij goederen uit de nalatenschap te gelde maken om schulden te kunnen voldoen. De executeur moet hiervoor wel zoveel mogelijk overleggen met de erfgenamen, tenzij in het testament is bepaald dat dit niet hoeft. Indien overleg wel vereist is en dit leidt tot protest van een erfgenaam, dan moet de executeur deze erfgenaam de gelegenheid bieden om een beslissing van de kantonrechter te vragen.
In het testament kan de taak van de executeur nader worden geregeld, worden beperkt of juist uitgebreid. Aan de executeur kunnen lasten worden opgelegd, denk aan de lijkbezorging of aan het doen van uitkeringen aan bepaalde categorieën van personen.
Boedelbeschrijving
Een belangrijke taak is verder dat de executeur na het overlijden ‘met bekwame spoed’ een boedelbeschrijving met inbegrip van een voorlopige staat van de schulden van de nalatenschap moet opmaken. Ook is de executeur verplicht aan de erfgenamen alle door deze gewenste informatie te verschaffen en hij dient aan het eind van zijn beheer rekening en verantwoording af te leggen.
Aangifte erfbelasting
Sinds 1 januari 2012 is een executeur bovendien in alle gevallen verplicht om de aangifte erfbelasting in te dienen. Hierdoor blijft de executeur het enige aanspreekpunt voor de Belastingdienst en is hij bovendien hoofdelijk aansprakelijk voor de erfbelasting. Wel is een wettelijke bepaling opgenomen waardoor deze aansprakelijkheid niet geldt voor zover een executeur aannemelijk maakt dat het niet aan hem te wijten is dat de aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld of anderszins te weinig belasting is geheven
Zoals u kunt lezen, brengt het executeurschap dus zeker aanzienlijke verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid met zich mee (in het bijzonder voor de erfbelasting). Van belang hierbij is nog dat in recente rechtspraak duidelijk is gemaakt dat het executeurschap normaal gesproken pas kan eindigen als de executeur alle executeurstaken heeft verricht.
Misschien is het verstandig om een en ander goed met uw vriend door te spreken zodat u bij aanvaarding van het executeurschap na zijn overlijden niet voor grote verrassingen komt te staan.